O psach

Fragment tekstu Andrzeja Stasiuka

Gdy człowiek już trochę żyje, to pamięta wiele psów.

Wszystkie zjawiały się przypadkiem, od niechcenia, przynosił je los. Nigdy się nie mówiło: „Powinniśmy mieć psa”. Psy zawsze były. Znajdy, podrzutki, przybłędy. Zjawiały się w naszym życiu i zostawały do śmierci. Albo, gdy nie udało się zapanować nad nieposkromionym instynktem przedłużenia gatunku, do adopcji. Mój Boże, rozdaliśmy kiedyś dziewięć szczeniaków z jednego miotu… Ogłaszaliśmy się w gazetach, w necie, rozwoziliśmy po kraju psi przychówek, obiecując dopłaty i wyprawki. Sieć grzmiała świętym oburzeniem: „A pilnować trzeba było! Oto niefrasobliwość oraz nieodpowiedzialność! Niby kulturalni, a nie wiedzą, że psy się rozmnażają!”. Święta racja. Nie mieliśmy pojęcia, że Mufka się rozmnoży. Nie miała jeszcze roku i w ogóle nie było widać, że jest w ciąży. Zniknęła na godzinę, a potem spod szopy z narzędziami rozległ się pisk. Wczołgałem się i w półmroku próbowałem policzyć drobiazg, ale wciąż mi się nie zgadzało. Przekładałem ciepłe, mokre jeszcze ciałka i zaczynałem od nowa. Mufka patrzyła uważnie, jakby pilnowała, żebym się w tych rachunkach nie pomylił. Można rzec, że patrzyła również z dumą. No ale się nie zgadzało, bo jak? Dziewięć sztuk? Przecież to ssak. Ryby się tak obficie rozmnażają, płazy, gady, a nie biała niewinna suczka, dziecko niemal jeszcze. No ale rozdaliśmy prawie wszystkie. Niektóre potem odwiedzaliśmy. Wyrosły na wielkie płowe bestie. „Płot musieliśmy wybudować” – mówili beneficjenci. W ich głosach czuć było dumę pomieszaną z pretensją. „Za niski” – mruczałem w duchu.

Bo Mufka bez rozbiegu pokonywała półtorametrowe ogrodzenie. Podchodziła i hop. Tylko mięsnie jej się napinały tak pięknie, że wyglądała niczym jakiś preparat anatomiczny. Potem nauczyła tego swojego męża Sybira. Był znacznie masywniejszy i podchodził do tego trochę siłowo. Po prostu się wspinał i wyglądał wtedy jak ostatni gamoń. Psy się nie wspinają. Psy biegają i skaczą. Każdy to wie. Sybir był siwy, duży i ruszał się bez szczególnego entuzjazmu. Przyjechał kiedyś weterynarz i mówi:

– Ty, to jest kaukaz.

– Jaki kaukaz? – powiedziałem. – Kaukaz to jest drogi pies, z tysiąc złotych kosztuje, jego urodziła Gżanka, żółta kundlica z Lubelszczyzny, którą nam koleżanka przywiozła. Za flaszkę ją od chłopa kupiła, bo nie mogła patrzeć, jak półroczne szczenię na łańcuchu stoi. Wspaniały pies zresztą. Oklapłe uszy, krzywe łapy, oczy pełne smutku, a w sercu tylko miłość.

– Jesteś pewien?

Przyjrzałem się Sybirowi i rzeczywiście w jego miodowych oczach smutku było stosunkowo niewiele. No w ogóle nic matki nie było. Leżał i kontrolował otocznie. Jak ktoś wchodził, to lepiej go było przytrzymać za obrożę.

– Ale tu w okolicy nie ma kaukazów – powiedziałem. – Wilki są, jeżeli już.

– Wilk ma inny łeb – powiedział doktor. – Mógł przyjść, a potem sobie pójść – dokończył obojętnie, bo jako weterynarz różne rzeczy w życiu widział.

Rzeczywiście. Nie mieliśmy wtedy jeszcze płotu. Mógł przyjść, a potem sobie pójść. Na przykład do parku narodowego, który zaczynał się zaraz obok. Żeby walczyć z wilkami, bo takie jest przeznaczenie kaukaza.

W każdym razie ruszał się niechętnie, ale Mufka go nauczyła. Przepadały w lesie na całe dnie, ale zawsze wracały. Tak w kółko: przepadały i wracały. Jak wracały, to sobie leżały w słońcu. Żeby miały wygodniej leżeć, zbudowałem im zagrodę, dość sporą. Ludzie na takich działkach budują jednorodzinne domy gdzieś pod miastem. Otoczyłem dwumetrowym płotem, a w środku postawiłem budę wielkości właśnie jednorodzinnego domu i przynajmniej tak samo ciepłą. Zamykałem je w zagrodzie, gdy nie mogłem ich mieć na oku. Chyba im się tam podobało, bo zaczęły wyskakiwać dopiero po jakimś czasie. Dwa metry to są jednak dwa metry. Ale nigdy nie widziałem, jak to robią. Ją jeszcze można było sobie wyobrazić, jak po prostu zamiast półtora metra skacze dwa. Ale jego? Pięćdziesiąt kilogramów psa idące w górę po siatkowym płocie? W każdym razie wydostawały się, a potem hyc przez ogrodzenie i wolność. Psy mają jednak pewna wadę, bo jak uciekają, to nie potrafią wrócić. Jakie by płoty pokonały, to potem i tak stoją pod furtką. Wszystkie psy. Stoją i głupio machają ogonami, żeby je wpuścić. Te też tak robiły. Zagadki ich ucieczek nie rozwikłałem do dziś.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.